1. Mở đầu

Giáo dục mầm non là mắt xích đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân. Mục tiêu của giáo dục mầm non là giúp trẻ em phát triển về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mĩ, hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách và chuẩn bị cho trẻ vào lớp một. Như vậy có thể thấy rằng giáo dục thể chất là một nhiệm vụ vô cùng quan trọng trong quá trình chăm sóc, giáo dục trẻ. Giai đoạn 0 – 6 tuổi được coi là “giai đoạn vàng” trong sự phát triển của trẻ, là nền móng cho quá trình phát triển của trẻ sau này.  Thể dục sáng là một hoạt động không thể thiếu trong chế độ sinh hoạt hàng ngày của trẻ, giúp trẻ có cơ thể khỏe mạnh, tâm trạng sảng khoái vui tươi để đón chào ngày mới. Hội thi nghiệp vụ sư phạm được tổ chức hàng năm, là sân chơi cho sinh viên tiếp thu những kiến thức, kĩ năng, kinh nghiệm tổ chức các hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ trong đó có nội dung thể dục sáng.

2. Nội dung

2.1. Khái niệm kĩ năng tổ chức hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ

            Kĩ năng tổ chức các hoạt động chăm sóc giáo dục được hiểu là sự huy động một cách linh hoạt và có tổ chức các kiến thức, kĩ năng, thái độ và tình cảm của giáo viên để thực hiện có hiệu quả các hoạt động chăm sóc giáo dục ở trường mầm non. Kĩ năng tổ chức hoạt động của sinh viên có được một phần do năng khiếu nhưng quan trọng nhất là qua quá trình học tập và rèn luyện.

2.2. Một số vấn đề về hoạt động thể dục sáng của trẻ ở trường mầm non

2.2.1. Tầm quan trọng của hoạt động thể dục sáng đối với trẻ mầm non

            Thể dục sáng là biện pháp tốt để rèn luyện cơ thể, tăng cường thể chất cho trẻ, xây dựng thói quen tích cực rèn luyện thân thể cho trẻ. Tập thể dục sáng thường xuyên giúp trẻ tập hít thở sâu, điều hòa được nhịp thở, tăng cường quá trình trao đổi chất và tuần hoàn trong cơ thể. Hoạt động thể dục sáng được tiến hành ngay sau giờ đón trẻ, nên cho trẻ tập ngoài trời  nơi có không khí thoáng mát, trong lành.

2.2.2. Cấu trúc và nội dung của một bài thể dục sáng

- Cấu trúc: Bao gồm 3 phần

+ Khởi động

+Trọng động: Gồm 1 nội dung ( bài tập phát triển chung)

+ Hồi tĩnh

- Nội dung: Gồm những động tác nhằm phát triển và rèn luyện các nhóm cơ chính và được sắp xếp như sau: bài tập thở, động tác phát triển nhóm cơ tay – vai, động tác phát triển nhóm cơ chân, động tác phát triển nhóm cơ lưng- bụng.

2.2.3. Thời gian, số lượng động tác bài thể dục sáng theo lứa tuổi 

2.2.4. Phương pháp hướng dẫn 

- Đối với trẻ nhà trẻ: Giáo viên  tập cùng với trẻ, không đếm mà dùng lời chỉ dẫn như ngồi xuống, giơ cao, thẳng lưng…

- Đối với trẻ mẫu giáo: Giáo viên  tập cùng với trẻ hoặc hướng dẫn bằng cách đếm hay chỉ dẫn ngắn gọn

2.2.5. Yêu cầu 

- Những ngày có hoạt động học thể dục thì số lần tập của 1 động tác ít hơn, xếp đội hình đơn giản hơn

- Khi sử dụng tín hiệu giáo viên thống nhất dùng một loại: trống, xắc xô, …

- Tập các động tác kết hợp với bài hát nhịp 2/4, các bài thơ phù hợp. Bài thể dục sáng tập theo lời của bài hát được tiến hành như sau :

+ Khởi động: đi kết hợp các kiểu khác nhau, chạy với tốc độ khác nhau, về đội hình theo yêu cầu của giáo viên

+ Trọng động: tập các động tác tương ứng với lời bài hát từ 2- 3 lần

+ Hồi tĩnh: chơi 1 trò chơi vận động tĩnh

- Giáo viên luôn theo dõi vận động của trẻ, sửa chữa động tác cho trẻ ( không dừng tập), động viên  khuyến khích trẻ tập tốt hơn

- Địa điểm 

+ Ngoài trời: sân tập bằng phẳng, an toàn, sạch sẽ

+ Trong lớp học: đủ ánh sáng, thoáng mát

- Đồ dùng: nơ, gậy, vòng….. đầy đủ ; âm thanh rõ ràng

- Trang phục: thể thao gọn gàng, thoải mái, phù hợp thời tiết…

2.3. Tổ chức hoạt động thể dục sáng cho sinh viên ngành giáo dục mầm non thông qua hội thi nghiệp vụ sư phạm

2.3.1. Mục đích của hội thi nghiệp vụ sư phạm

- Hội thi nghiệp vụ sư phạm được tổ chức nhằm nâng cao năng lực sư phạm cho sinh viên, đáp ứng yêu cầu công việc thực tế sau khi ra trường.

- Giúp sinh viên có cơ hội rèn luyện chuyên môn, nghiệp vụ, nâng cao kĩ năng nghề cho bản thân ngay trong quá trình học tập tại trường sư phạm.

- Bồi dưỡng phẩm chất của người giáo viên và tình cảm nghề nghiệp cho sinh viên nhằm đáp ứng chuẩn nghề nghiệp giáo viên theo bậc học đã được Bộ GD&ĐT quy định.       

2.3.2. Rèn luyện kĩ năng tổ chức hoạt động thể dục sáng cho sinh viên ngành giáo dục mầm non thông qua hội thi nghiệp vụ sư phạm

Sinh viên tổ chức hoạt động thể dục sáng trong trong chương trình giáo dục mầm non hiện hành. Thông qua hội thi nghiệp vụ sư phạm ở nội dung thi tổ chức hoạt động thể dục sáng cho trẻ mầm non, sinh viên vận dụng những kiến thức kĩ năng được thầy cô trang bị trên lớp vào việc xây dựng kế hoạch tổ chức hoạt động. Để có thể xây dựng kế hoạch tổ chức hoạt động một cách hoàn chỉnh, ban đầu sinh viên cần lựa chọn chủ đề, độ tuổi của trẻ; Tiếp đó dự kiến thời gian thực hiện kế hoạch trong bao lâu. Dựa trên cấu trúc kế hoạch thể dục sang mà giảng viên cung cấp, sinh viên lựa chọn những bài tập sao cho phù hợp với độ tuổi mà mình lựa chọn. Để hoạt động có thể diễn ra thuận lợi cần có sinh viên làm trưởng nhóm, trưởng nhóm sẽ phân công công việc cho các thành viên. trong nhóm/ lớp. Chuẩn bị đồ dùng, phương tiện, địa điểm, trang phục phù hợp và tiến hành tập luyện. Rèn luyện kĩ năng tổ chức hoạt động thể dục sáng cho sinh viên thông qua hội thi nghiệp vụ sư phạm là tạo điều kiện cho sinh viên được rèn luyện các kĩ năng như: kĩ năng lập kế hoạch hoạt động, kĩ năng nhận thức, kĩ năng làm việc nhóm, kĩ năng giải quyết vấn đề, kĩ năng tổng kết, đánh giá hoạt động.

Trước tiên là kĩ năng lập kế hoạch hoạt động. Kế hoạch hoạt động cần đảm bảo đúng cấu trúc, thời gian phù hợp, thể hiện rõ nội dung, phương pháp, hình thức mà sinh viên lựa chọn. Ngoài việc lập kế hoạch trên lớp thì qua hội thi nghiệp vụ sư phạm, sinh viên lại một lần nữa lập kế hoạch hoạt động và kế hoạch được các giảng viên chuyên ngành chỉnh sửa sao cho phù hợp với thực tiễn nhất.

Tiếp theo là rèn luyện kĩ năng nhận thức cho sinh viên. Kĩ năng nhận thức thể hiện ở việc sinh viên xác định được nhiệm vụ, mục tiêu mình hướng đến để từ đó hình thành động cơ làm việc sao cho đạt kết quả tốt nhất.

Tổ chức hoạt động thể dục sáng không chỉ là nhiệm vụ của một sinh viên mà đây là nhiệm vụ của tất cả sinh viên trong lớp. Trong hoạt động, một hoặc hai sinh viên đóng làm giáo viên còn lại các thành viên khác trong tổ sẽ làm trẻ. Để hoạt động thể dục sáng của lớp đạt được kết quả cao thì đỏi hỏi phải có sự phối hợp giữa các thành viên trong nhóm và từ đó rèn luyện kĩ năng làm việc nhóm cho sinh viên. Kĩ năng làm việc nhóm thể hiện ở chỗ sinh viên biết xác định được đúng mục tiêu làm việc; Lựa chọn được phương pháp làm việc giữa các thành viên; Tìm kiếm được thông tin phục vụ cho việc giải quyết nhiệm vụ; Phân chia nhiệm vụ cho các thành viên trong nhóm một cách hợp lí, phù hợp với khả năng, sở trường của từng bạn. Trong quá trình làm việc nhóm, sinh viên  được rèn luyện kĩ năng lắng nghe, tiếp nhận thông tin từ nhóm trưởng và có kĩ năng phản hồi lại thông tin mà mình tiếp nhận.

Khi làm việc nhóm không thể tránh khỏi những bất đồng, mâu thuẫn và lúc này sinh viên cần có kĩ năng giải quyết vấn đề. Để giải quyết được vấn đề, mâu thuẫn xảy ra sinh viên cần tìm hiểu nguyên nhân  dẫn đến mâu thuẫn giữa các thành viên và biết lựa chọn những cách tối ưu để giải quyết vấn đề đó. Bên cạnh việc xác định nguyên nhân thì khi có mâu thuẫn, các thành viên trong nhóm cần phải có thái độ thiện chí thì mới đem lại những kết quả tốt nhất.

Cuối cùng là rèn luyện kĩ năng tổng kết, đánh giá kết quả hoạt động. Sau khi tổ chức hoạt động, sinh viên cần tổng kết toàn bộ quá trình làm việc của nhóm/ lớp mình. Đánh giá mức độ tham gia nhiệm vụ của các thành viên; Trao đổi, rút kinh nghiệm để những lần tổ chức hoạt động sau sẽ mang lại hiệu quả cao hơn.

Như vậy, để có thể tổ chức tốt các hoạt động chăm sóc giáo dục ở trường mầm non nói chung và hoạt động thể dục sáng nói riêng thì việc rèn luyện kĩ năng tổ chức hoạt động là một việc rất quan trọng và cần thiết. Hoạt động tổ chức có hay không, có hấp dẫn trẻ và thu hút được trẻ hay không phụ thuộc rất nhiều vào cách tổ chức của mỗi sinh viên – người sẽ là những giáo viên mầm non trong tương lai.

            Dưới đây là một số hình ảnh của sinh viên ngành giáo dục mầm non khi tham gia hội thi nghiệp vụ sư phạm ở nội dung “Tổ chức hoạt động thể dục sáng”.

3. Kết thúc

            Hoạt động thể dục sáng có vai trò rất quan trọng trong việc nâng cao sức khỏe cho trẻ. Để trở thành một giáo viên mầm non thì việc dồi dưỡng kiến thức, rèn luyện kĩ năng tổ chức các hoạt động của sinh viên là vô cùng cần thiết. Hội thi nghiệp vụ sư phạm mang lại cho sinh viên những trải nghiệm quý giá, giúp sinh viên thêm vững bước vào nghề.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

[1]. Vũ Thị Ánh Ngọc, Bùi Thị Thu Thủy, Trịnh Thị Ngà (2022), Phương pháp giáo dục thể chất cho trẻ mầm non, Đề cương bài giảng.

[2]. Trịnh Thị Ngà (2016), Phương pháp giáo dục thể chất cho trẻ mầm non (tài liệu học tập một số học phần đào tạo giáo viên trình độ cao đẳng ngành giáo dục mầm non), NXB GD Việt Nam.

[3]. Văn bản hợp nhất 01/VBHN-BGDĐT ngày 13/4/2021 của Bộ giáo dục và Đào tạo về việc Ban hành Chương trình Giáo dục mầm non.